Στις μέρες μας, για να φτάσει ένα μοντέλο στη γραμμή παραγωγής, πρέπει πρώτα να αποκτήσει 3D υπόσταση. Αυτή η αποστολή ανατίθεται στους σχεδιαστές, των οποίων η φαρέτρα των ψηφιακών εργαλείων μεγαλώνει συνεχώς. Ένα τέτοιο εργαλείο αποτελεί και το τρισδιάστατο (3D) σχέδιο, μια τεχνολογία που δίνει τη δυνατότητα στους designers να σχεδιάσουν χωρίς να χρησιμοποιούν μολύβι ή σχεδιαστήριο. Καλωσορίσατε στο μέλλον!

Ένας άνδρας με γυαλιά εικονικής πραγματικότητας και ένα χειριστήριο σε κάθε χέρι, στέκεται στη μέση μίας αίθουσας χειρονομώντας έντονα. Μοιάζει να σχεδιάζει αόρατες γραμμές στον αέρα. Μία περίεργη σκηνή που παραπέμπει στον κόσμο των παιχνιδιών εικονικής πραγματικότητας. Και όμως, ο Udo – αυτό είναι το όνομά του – δεν παίζει κάποιο παιχνίδι... αλλά είναι designer! Και δουλεύει πολύ σκληρά. Το τελευταίο του gadget; Ένα πρόγραμμα σχεδίασης 3D, μία μέθοδος σχεδιασμού που έχει ήδη υιοθετηθεί από το τμήμα design του Renault Group.

Τι περιλαμβάνει το τρισδιάστατο σχέδιο;
Το τρισδιάστατο σχέδιο είναι μια μορφή διαισθητικής τεχνολογίας που επιτρέπει «τη ζωγραφική στον αέρα», παντού γύρω σας.
Τι είναι όμως η ζωγραφική στον αέρα; Ο Πάμπλο Πικάσο είχε ήδη πειραματιστεί με αυτή την τεχνική από το 1949. Ο διάσημος Ισπανός καλλιτέχνης αντικατέστησε το μολύβι με ένα αναπτήρα για να δημιουργήσει τα δικά του έργα με το «φως που χορεύει». Αυτά τα πρωτόλεια σχέδια απαθανατίστηκαν από τον φωτογράφο Gjon Mili και η τεχνική έμεινε γνωστή ως light painting (ή light design). Ήταν μια μορφή τέχνης που, ακόμη και τότε, έκανε τις ιδέες να ζωντανεύουν στον αέρα.

Σήμερα, το τρισδιάστατο σχέδιο ακολουθεί σχεδόν την ίδια ιδέα, χωρίς όμως τον αναπτήρα και τη φωτογραφική μηχανή. Η τεχνική απαιτεί τη χρήση μίας συσκευής εικονικής πραγματικότητας VR (Virtual Reality). Η εφεύρεση αυτή, που χρονολογείται πριν από 50 χρόνια, έγινε ευρέως διαδεδομένη εδώ και δέκα περίπου χρόνια, καθώς χρησιμοποιήθηκε για την εξέλιξη video games. Με το headset (γυαλιά και ακουστικά) σταθερά τοποθετημένο και συνδεδεμένο, ο σχεδιαστής βυθίζεται σε ένα, εξ ολοκλήρου εικονικό, στούντιο σχεδίασης 360°. Χρησιμοποιώντας δύο χειριστήρια (ένα σε κάθε χέρι), μπορεί να επιλέξει χρώματα από μια παλέτα, να σχεδιάσει γραμμές, να δημιουργήσει σχήματα, να γεμίσει επιφάνειες και πολλά άλλα. Ένα πρόγραμμα υπολογιστή καταγράφει κάθε κίνηση και μετατρέπει σε μοντέλο τα δεδομένα.

Ψηφιακή δημιουργική ελευθερία που είναι σχεδόν απεριόριστη
Κοντά στα τέλη της δεκαετίας του 1990, η δουλειά των σχεδιαστών είχε ήδη περάσει από μία πρώτη μετάλλαξη, με τη διάδοση του σχεδίου σε ψηφιακά tablet . Σήμερα, το τρισδιάστατο σχέδιο πηγαίνει ένα βήμα παραπέρα, καθώς οι σχεδιαστές δεν χρειάζονται πλέον tablet, μολύβι, ποντίκι ή ακόμη και επιτραπέζιο υπολογιστή για να εργαστούν. Ο σχεδιασμός εισέρχεται σε μια νέα εποχή: μια εποχή όπου τα ψηφιακά εργαλεία βρίσκονται στην καρδιά της σχεδίασης αυτοκινήτων.

«To Renault Group εκμεταλλεύεται τα ψηφιακά εργαλεία εδώ και αρκετό καιρό. Σήμερα, μια νέα εποχή για τους σχεδιαστές έχει ήδη ξεκινήσει»
Καθώς η τεχνολογία βελτιώνεται συνεχώς, η ψηφιοποίηση δίνει στους σχεδιαστές δεκαπλάσια ελευθερία και κάνει το έργο τους ακόμα πιο προσιτό. Ποτέ δεν ήταν πιο εύκολο να δημιουργήσει κανείς γρήγορα ένα τρισδιάστατο σχέδιο, μια προοπτική, να μοντελοποιήσει σχήματα –ακόμα και σε κλίμακα 1:1– ή να γεμίσει τους όγκους. «Εξοικονομεί χρόνο», λέει ο Udo. «Χρειάζονται τουλάχιστον τέσσερις εβδομάδες για να εκτελεστεί μια σάρωση ή ένα αρχείο δεδομένων μέσω ενός μηχανήματος, ενώ εδώ όλα γίνονται σε πραγματικό χρόνο. Αυτό δίνει ένα τεράστιο πλεονέκτημα». Εν ολίγοις, το τρισδιάστατο σχέδιο κάνει πολύ πιο εύκολο το να πειραματιστεί κανείς με νέες ιδέες, καθώς αυτές ζωντανεύουν πολύ εύκολα.

Ποια είναι όμως τα μειονεκτήματα; Η καταπόνηση των ματιών, οι πονοκέφαλοι και οι πόνοι στην πλάτη και τις αρθρώσεις που βιώνουν ορισμένοι σχεδιαστές μετά από παρατεταμένη χρήση. «Το σχέδιο 360° σημαίνει ότι πρέπει να είσαι σε καλή φυσική κατάσταση και να κάνεις διαλείμματα κάθε ώρα», λέει ο Udo.
Οι μηχανικοί ήδη σκέφτονται τρόπους για να κάνουν την εμπειρία πιο ευχάριστη και λιγότερο περιοριστική. Αυτό περιλαμβάνει για αρχή ένα ελαφρύτερο headset. Για παράδειγμα, αναπτύσσονται γυαλιά μικτής πραγματικότητας, ώστε οι σχεδιαστές να μπορούν να σχεδιάζουν αξιοποιώντας την εικονική πραγματικότητα, βλέποντας ταυτόχρονα τι συμβαίνει γύρω τους και αλληλοεπιδρώντας με τους συναδέλφους τους.

Συνεργασία επόμενου επιπέδου
Το τρισδιάστατο σχέδιο προσθέτει ένα ακόμα χρήσιμο εργαλείο στη φαρέτρα του σύγχρονου σχεδιαστή: οι συνάδελφοι μπορούν, πλέον, να εργαστούν μαζί την ίδια στιγμή, στο ίδιο έργο, ανεξάρτητα από την απόσταση μεταξύ τους.

«Εφόσον υπάρχει το internet, οι γεωγραφικοί περιορισμοί ανήκουν στο παρελθόν», λέει ο Udo. Δύο σχεδιαστές μπορούν να επικοινωνήσουν μεταξύ τους μέσω του εργαλείου 3D χρησιμοποιώντας το VR headset και ένα μικρόφωνο. Στη συνέχεια, μπορούν να μιλήσουν, να μοιραστούν την πληροφορία του τι έκανε ο καθένας μόνος του, αλλά και να συνεργαστούν σε κοινά project. Όλα αυτά χωρίς να χρειάζεται να φύγουν από το σπίτι, τα γραφεία τους, ή οπουδήποτε και να βρίσκονται στον κόσμο.

Έτσι, οι δυνατότητες παραμένουν ατελείωτες και οι άνθρωποι… παρεξηγούνται μεταξύ τους πολύ σπανιότερα.
«Χάρη στην τεχνολογία VR που λειτουργεί ως πύλη σε έναν τρισδιάστατο κόσμο, μπορούμε να εκφραστούμε με μεγαλύτερη ακρίβεια»
Παράλληλα, με τη χρήση αυτής της τεχνολογίας έχει βελτιστοποιηθεί και η ροή της δουλειάς. Τα μοντέλα κατασκευάζονται χρησιμοποιώντας το τρισδιάστατο σχέδιο πριν εξαχθούν σε ψηφιακό αρχείο. Τα αρχεία στη συνέχεια χρησιμοποιούνται από όλους όσοι αποτελούν μέρος της γραμμής σχεδιασμού και παραγωγής ενός οχήματος. Για παράδειγμα, οι σχεδιαστές μπορούν να παραδώσουν ένα ψηφιακό αντίγραφο της δουλειάς τους σε έναν μοντελιστή που κάνει μια φυσική μακέτα του σχεδίου ή σε έναν μηχανικό που θα εκτιμήσει τη δυνατότητα εφαρμογής της θεωρίας στην πράξη.
Το νέο μολύβι του σχεδιαστή επαυξημένης πραγματικότητας

Εδώ και αρκετό καιρό, η ψηφιακή σχεδίαση προσφέρει σε όσους εργάζονται στο design τη δύναμη να υλοποιούν περισσότερες επαναλήψεις της ιδέας τους, να εργάζονται πιο γρήγορα και να προχωρούν τη δουλειά τους πιο κάτω, χωρίς να χάνουν χρόνο. Εκτός από τη μείωση του κόστους και του χρόνου κατασκευής, αυτή η νέα τεχνολογία διευκολύνει και την εύκολη αναθεώρηση των σχεδίων, χωρίς κόστος.
Συγκεκριμένα, οι σχεδιαστές μπορούν τώρα να ζωγραφίσουν συγκεκριμένες λεπτομέρειες του σχεδίου τους με μεγαλύτερη ακρίβεια, να πειραματιστούν με διαφορετικούς τύπους επιφανειών, να εργαστούν με εργαλεία κατοπτρισμού για να μετατρέψουν ένα σχήμα 2D σε τρισδιάστατο αντικείμενο, να επιτύχουν καλύτερο φινίρισμα σε σκίτσα και μοντέλα, να παρουσιάσουν έργα σε πραγματικό χρόνο και να δώσουν ζωή στα σχέδιά τους χάρη στους τρισδιάστατους εκτυπωτές.

Οι σύγχρονοι σχεδιαστές εξελίσσονται, έτσι, σε σχεδιαστές μιας επαυξημένης πραγματικότητας.
“ Πάντα θα έχουμε ανάγκη τις φυσικές μακέτες των σχεδίων, καθώς οι πελάτες θέλουν να αγοράσουν ένα πραγματικό προϊόν, κάτι που να μπορούν να αγγίξουν και να αισθανθούν.”
Σύμφωνα με τον Udo, «Οι παραδοσιακές μέθοδοι εξακολουθούν να παίζουν ρόλο». Οι ψηφιακές και φυσικές τεχνικές πάνε χέρι-χέρι. Η καθεμία παίζει τον ρόλο της στη διαδικασία εξέλιξης και κατασκευής ενός αυτοκινήτου. Οι μοντελιστές συνεχίζουν να χρησιμοποιούν τον πηλό για την κατασκευή μοντέλων, ένα υλικό ιδανικό, απαραίτητο για την επιτυχία ενός σχεδίου στα τελικά στάδια της διαδικασίας σχεδίασης. Αναλόγως, και το σχέδιο 3D δεν υποκαθιστά το ταλέντο του σχεδιαστή, ο οποίος εξακολουθεί και αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο όλης της διαδικασίας.